Phát biểu tại hội nghị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị nhấn mạnh: "Trước yêu cầu xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, phá hoang hơn nữa tiềm năng, thế mạnh của Hà Nội, đặc biệt là của đội ngũ cán bộ, trí thức đông đảo trên địa bàn, hội nghị giữa những nhà làm khoa học với nhà quản lý, doanh nghiệp là cuộc gặp gỡ được mong mỏi từ lâu".
 | | Bí thơ Thành ủy Phạm Quang Nghị với các đại biểu dự hội nghị. Ảnh: Bá Hoạt |
Bước đột phá về chính sách
Trong thời kì qua, hoạt động KH&CN giữ vai trò quan yếu trong việc duy trì tốc độ tăng trưởng của Hà Nội ở mức khá, đặc biệt là trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế ảnh hưởng tới sự phát triển kinh tế - tầng lớp nói chung. Về những quyết sách đối với KH&CN, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân đưa ra nhận xét: Hà Nội đã ban hành nhiều văn bản, chính sách đi trước cả nước đối với hoạt động KH&CN. Đầu tiên, Hà Nội đã ban hành quy định áp dụng cơ chế khoán gọn đến sản phẩm rốt cục - điều mới được biểu thị trong Luật KH&CN được Quốc hội duyệt gần đây. Hà Nội cũng đã có bước đột phá khi xây dựng chính sách ưu đãi đối với các đơn vị đầu tư phát triển KH&CN và các nhà khoa học tham gia thực hành chương trình trung tâm của Thủ đô. Việc Hà Nội vận dụng cơ chế Quỹ phát triển KH&CN để cấp phép tài trợ các đề tài, dự án được lãnh đạo Bộ KH&CN đánh giá cao. Đây là kinh nghiệm mà Bộ sẽ nghiên cứu để các địa phương khác tham khảo. Ngoại giả, Hà Nội cũng là nơi đi đầu trong chủ trương duy trì 2% ngân sách cho KH&CN, hướng tới năm 2020 sẽ dành cho hoạt động này 2,5% GDP.
Ngoài việc tạo môi trường và điều kiện để phát huy tiềm lực KH&CN, Hà Nội đã chủ động khai khẩn nguồn lực trí tuệ của đội ngũ trí thức trên địa bàn. Ban chủ nhiệm chương trình KH&CN cấp thành thị tụ hợp các nhà khoa học uy tín và các nhà quản lý giỏi, đã xét duyệt, chọn lựa được nhiều đề tài, dự án có hàm lượng khoa học và tính thực tại cao. Cùng với những đổi mới trong quy trình quản lý đề tài, dự án, chất lượng và hiệu quả công tác xây dựng và khai triển kế hoạch đã được nâng lên đáng kể. Năm 2013 là năm thứ 5 các đề tài, dự án trong kế hoạch KH&CN đã hoàn tất bước thẩm định của các Hội đồng KH&CN chuyên ngành, trong đó có nhiều đề tài đã hoàn thành xong 3 bước thẩm định đề cương và kinh phí trước khi tỉnh thành ra quyết định giao kế hoạch.
Thời đoạn 2008-2013, các chương trình KH&CN cấp tỉnh thành đã triển khai 616 đề tài nghiên cứu và 56 dự án sản xuất thí nghiệm, trong đó, lĩnh vực KH&CN là 481 đề tài, KHXH&NV là 135 đề tài. Tỷ lệ vận dụng kết quả vào thực tế của các đề tài khoảng trên 70% và dự án là 100%. Kết quả và sản phẩm của các công trình nghiên cứu đã góp phần xúc tiến đổi mới, nâng cao năng lực công nghệ và năng lực cạnh tranh trong quá trình hội nhập quốc tế, nâng cao năng lực quản lý của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thị thành.
Không nên đầu tư dàn trải
Tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo giãi tỏ mong muốn được lắng tai quan điểm của các nhà khoa học về sự phát triển của KH&CN đô thị, nơi tụ hợp 70% tổng số giáo sư, tấn sĩ khoa học của cả nước nhưng chưa có sự phát triển xứng với tiềm năng và tiềm lực.
Đại diện các đơn vị khoa học biểu đạt nguyện vọng được đóng góp trí não cho sự phát triển của Thủ đô. Theo Giám đốc ĐH nhà nước Hà Nội Phùng Xuân Nhạ, hoạt động KH&CN có tính đặc thù cao, nơi các ý tưởng nảy rất nhanh nên bên cạnh cơ chế tập kết thông báo bây giờ, Hà Nội cần có thêm các "siêu thị thông báo" để giúp cung và cầu dịch vụ gặp nhau kịp thời. Phó chủ toạ Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam Dương Ngọc Hải cho rằng, Hà Nội nên tổ chức những hội nghị thường kỳ để các bên đề xuất các vấn đề hiệp tác. Ngoại giả, cần có các hội nghị chuyên đề để bàn sâu hơn về những nội dung trọng tâm.
Về phương hướng hợp tác, theo Giám đốc Phùng Xuân Nhạ, nên hình thành những nhóm, phòng nghiên cứu trọng điểm, nơi các nhà nghiên cứu giữ vai trò cung cấp trí óc còn thành phố cung cấp hạ tầng. Các nhóm này sẽ tập kết giúp Hà Nội giải quyết những vấn đề của tỉnh thành cũng như vấn đề mang tầm Quốc gia; cách kết hợp này tốt hơn là đầu tư phân tán, dàn trải, ít tính đột phá. ĐH Quốc gia Hà Nội đã đề xuất với Hà Nội việc khai triển một số công nghệ "lõi" và đề tài trung tâm như thiết kế và sản xuất chíp vi mạch chuyên dụng; công nghệ đất hiếm, hệ thống quản lý tòa nhà thông minh, xây dựng phòng thử nghiệm chính phủ điện tử thực hành, sinh sản nhiên liệu bio diesel từ dầu mỡ phế thải; số hóa dữ liệu bảo tồn, du lịch…
Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Nông nghiệp Nguyễn Đức Cảnh phân vua mong muốn cộng tác trong những lĩnh vực thuộc thế mạnh của trường cũng như thành phố. Đó là gắn nông nghiệp với du lịch, sinh sản sữa chất lượng cao, phát triển sinh thái vững bền cho nông nghiệp thành phố, khôi phục và phát triển các loại đặc sản có tiếng của Hà Nội như ổi Đông Dư, bưởi Diễn…
Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân đề xuất một số giải pháp lớn. Trong đó, ông mong muốn Hà Nội tập hợp ưu tiên phát triển công nghệ cao, dùng tài nguyên tằn tiện năng lượng; phát triển trên cơ sở đổi mới công nghệ, sử dụng công nghệ tiền tiến; giao quyền tự chủ cao nhất cho Sở KH&CN cả về tổ chức, nhân lực và tài chính. Năm 2014 là năm trước hết thực hành Luật KH&CN, việc xây dựng các nhiệm vụ phải được thực hành theo hình thức đặt hàng. Bộ trưởng đề nghị Hà Nội mô phỏng danh mục sản phẩm nhà nước mà Bộ đang khai triển và tham dự vào một số sản phẩm như phần mềm an ninh mạng, vắc xin, cơ khí…
đàm đạo với hội nghị, bí thơ Thành ủy Phạm Quang Nghị cho rằng, một mình Hà Nội không thực hành được quờ quạng những vấn đề của KH&CN nhưng thành phố đã đãi đằng quyết tâm, nỗ lực đưa ra những chính sách đi trước, đáp ứng đòi hỏi của thực tế. Khi các nhà khoa học mong muốn được cống hiến, tầng lớp thì trân trọng và chờ đợi, những vấn đề mà thành thị cần làm hiện giờ là tiếp thực hiện chủ trương, quan điểm của Nghị quyết Trung ương 6 về KH&CN và thực hành các chương trình đã đề ra. Hà Nội thực lòng thu nạp các ý kiến đóng góp của các nhà khoa học và mong muốn các viện, trường, cơ quan đóng trên địa bàn nối quan tâm, gắn bó với Hà Nội, cùng từng thế mạnh để cộng tác và phát huy.
|
